Η εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής είναι ένα από τα αξιοθέατα που βρίσκονται εκτός της κύριας τουριστικής διαδρομής στην πόλη των Χανίων, το οποίο θα πρέπει να το αναζητήσετε – και ενδεχομένως να χρειαστεί να ρωτήσετε και τους ντόπιους – για να το βρείτε. Ευτυχώς, αυτή είναι μια από τις περιπτώσεις που ή όποια παραπάνω προσπάθεια χρειαστεί να κάνετε θα αμειφθεί.
Για να φτάσουμε στην εκκλησία, ακολουθούμε την κεντρική οδό Ελευθερίου Βενιζέλου – η οποία εκτείνεται κατά μήκος της ακτογραμμής της πόλης – ανατολικά του κέντρου των Χανίων, μέχρι να φτάσουμε στην ιστορική συνοικία της Χαλέπας. Αν στρίψουμε δεξιά στη μικρή οδό Σκρα, τη βλέπουμε μετά από μερικά μέτρα: H Αγία Μαγδαληνή είναι μια μικρή εκκλησία που δε μοιάζει με καμιά άλλη στην πόλη των Χανίων, και η οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους ντόπιους.
Η αυλή της εκκλησίας, όπως την βλέπουμε από την κεντρική είσοδο της οδού Σκρα, είναι εντυπωσιακή: πρόκειται ουσιαστικά για ένα μικρό, καλά φροντισμένο κήπο, που έχει μια μεγάλη ποικιλία από διαφορετικά είδη δέντρων. Ανάμεσά τους, ξεχωρίζει ο ψηλός φοίνικας.
Η εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής είναι χτισμένη σύμφωνα με την Ορθόδοξη εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της Ρωσίας, η οποία και την διακρίνει από κάθε άλλη εκκλησία της πόλης των Χανίων. Το χαρακτηριστικό καμπαναριό της δεν είναι ούτε ψηλό, ούτε και βρίσκεται στο κεντρικό κτίριο. Αντίθετα, είναι μικρότερο σε ύψος από την εκκλησία και βρίσκεται στον κήπο δίπλα της.
Η κύρια πρόσοψη του ναού, που βλέπει στην είσοδο της αυλής, έχει επτά διακοσμητικές αψίδες, μια μεγάλη πάνω από την κύρια είσοδό του και άλλες τρεις μικρότερες σε κάθε πλευρά της. Όλες έχουν ιδιαίτερες διακοσμητικές επενδύσεις από κόκκινα τούβλα.
Στην κορυφή της εκκλησίας, αντί ενός μεγάλου θόλου, υπάρχει μια ορθογώνια οροφή, ουσιαστικά ένας μικρότερος όροφος, με έντονες καλλιτεχνικές λεπτομέρειες. Στην κορυφή του μπλε επικλινούς στεγάστρου βρίσκεται ένας ψηλός μικρός θόλος, χαρακτηριστικός της παραδοσιακής ρωσικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής.
Όλα ξεκίνησαν το 1898. Εκείνη την χρονιά, ο πρίγκιπας Γεώργιος της Ελλάδας έγινε Ύπατος Αρμοστής της Κρήτης και ήρθε στην πόλη των Χανίων. Η τότε κατοικία του ήταν μια έπαυλη που βρισκόταν στην απέναντι πλευρά του δρόμου από την σημερινή εκκλησία, στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου, η οποία στέκει όρθια στο πέρασμα του χρόνου μέχρι και σήμερα.
Όταν η αδερφή του πρίγκιπα Γεωργίου, Μαρία, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στα Χανιά, ο σύζυγός της, ο μέγας δούκας της Ρωσίας Γεώργιος, θέλησε να τιμήσει την επίσκεψή της για προφανείς λόγους εξωτερικής πολιτικής. Έτσι, δώρισε 10.000 ρούβλια της εποχής στον γαμπρό του, προκειμένου να χτίσει στην πόλη μια εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία Μαγδαληνή.
Η εκκλησία χτίστηκε το 1901 στον ελεύθερο χώρο απέναντι από την κατοικία του πρίγκιπα Γεωργίου. Χτίστηκε με βάση τη χαρακτηριστική Ρωσική Ορθόδοξη εκκλησιαστική αρχιτεκτονική. Η μικρή εκκλησία βρισκόταν, όπως και σήμερα, μέσα σε έναν ωραίο κήπο με διαφόρων ειδών δέντρα.
Ο ναός αφιερώθηκε επίσημα στην Αγία Μαγδαληνή το 1903. Μεταξύ των αξιωματούχων που ήρθαν στα Χανιά για την τελετή αυτή ήταν η βασίλισσα Όλγα της Ελλάδας, η μητέρα του πρίγκιπα Γεωργίου και της Μαρίας, που ήταν ρωσικής καταγωγής.
Η εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής χρησιμοποιήθηκε από τον πρίγκιπα Γιώργο για να παρακολουθεί τη λειτουργία και για να διοργανώνει θρησκευτικές εκδηλώσεις. Όταν τελικά ο πρίγκιπας έπρεπε να φύγει από την Κρήτη το 1909, μετά την ιστορική επανάσταση του Θερίσου, που άνοιξε τον δρόμο για την επανένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα, η εκκλησία δόθηκε στην πόλη των Χανίων. Ο πρίγκιπας Γεώργιος, λίγο μετά την αναχώρησή του, έκανε μια τελευταία δωρεά στην εκκλησία για να τιμήσει την 11ετή παραμονή του στο νησί.
Σήμερα η εκκλησία παραμένει σιωπηλός μάρτυρας των ιστορικών γεγονότων που έλαβαν χώρα στις αρχές του 20ού αιώνα, τα οποία διαμόρφωσαν καταλυτικά τη σύγχρονη ιστορία των Χανίων και της Κρήτης. Υπενθυμίζοντας τους παραδοσιακούς δεσμούς μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας, μέσω των τότε βασιλικών οικογενειών τους, η εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής εκπλήσσει τους σημερινούς επισκέπτες με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της, η οποία είναι μοναδική στην πόλη των Χανίων.
