Ο Καθεδρικός Ναός Τριμάρτυρη είναι μία μοναδική εκκλησία στην γραφική Παλιά Πόλη των Χανίων. Πρόκειται για μια εκκλησία με εντυπωσιακή αρχιτεκτονική σε Ενετικό στιλ.
Η Τριμάρτυρη αποτελεί τη Μητρόπολη της πόλης των Χανίων. Ο ναός είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου.
Υπάρχουν ιστορικά στοιχεία ότι στον ίδιο χώρο υπήρχε εκκλησία από τουλάχιστον τον 14ο αιώνα, κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας στην Κρήτη, η οποία ήταν αφιερωμένη στην Παναγία. Είναι πιθανό, όμως, να υπήρχε στο σημείο αυτό ακόμη παλαιότερη εκκλησία που είχε χτιστεί αιώνες πριν.
Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κατοχής της Κρήτης, το κτίριο της εκκλησίας δεν χρησιμοποιούνταν ως λατρευτικός χώρος και λειτουργούσε ως σαπωνοποιείο. Εκείνη την εποχή, σε μια γωνιά του κτιρίου, και με την ανοχή του τοπικού πασά, υπήρχε η ιερή εικόνα των Εισοδίων της Θεοτόκου. Μπροστά από την εικόνα υπήρχε πάντοτε ένα αναμμένο κερί, καθιστώντας την έναν ανεπίσημο χώρο λατρείας για τους χριστιανούς της πόλης των Χανίων.
Κατά τη δεκαετία του 1850 υπήρχε αναταραχή στους χριστιανούς της πόλης, καθώς η κύρια εκκλησία των Αγίων Αναργύρων δεν χωρούσε πλέον τον αυξανόμενο τοπικό χριστιανικό πληθυσμό. Την ίδια εποχή, η σαπωνοποιεία που λειτουργούσε στο κτίριο της παλιάς εκκλησίας είχε ουσιαστικά χρεωκοπήσει.
Αυτά οδήγησαν τον τοπικό πασά να εγκρίνει την κατασκευή μιας μεγάλης Χριστιανικής εκκλησίας στη θέση της παλιάς σαπωνοποιείας. Με αυτόν τον τρόπο ήθελε να αποφύγει τυχόν εξέγερση των χριστιανών της πόλης των Χανίων.
Έτσι, το 1860, ο Καθεδρικός Ναός Τριμάρτυρη χτίστηκε στο σημείο όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα. Αλλά η εντυπωσιακή εκκλησία υπέστη μεγάλες ζημιές σε δύο ιστορικές περιστάσεις από τότε.
Η πρώτη ήταν κατά την Κρητική Επανάσταση το 1897. Μετά την επανάσταση, οι ζημιές στην εκκλησία επισκευάστηκαν με χορηγία του Τσάρου της Ρωσίας, ο οποίος ήθελε να διατηρήσει καλές σχέσεις με τους Κρητικούς μετά το ρωσικό βομβαρδισμό στην περιοχή του Ακρωτηρίου τα προηγούμενα χρόνια.
Η δεύτερη φορά που συνέβησαν μεγάλες καταστροφές στην εκκλησία ήταν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στον βομβαρδισμό της Κρήτης από τους Γερμανούς το 1941. Και πάλι, ο τοπικός πληθυσμός κατόρθωσε να βρει τα απαιτούμενα κεφάλαια για να αποκαταστήσει εξαιρετικά τον Καθεδρικό Ναό Τριμάρτυρη.
Η οδός Χάληδων είναι ο πιο κεντρικός δρόμος της Παλιάς Πόλης των Χανίων. Ξεκινάει από την Πλατεία 1866 και κατεβαίνει μέχρι να καταλήξει στο κέντρο του πανέμορφου Παλιού Ενετικού Λιμανιού των Χανίων.
Καθώς κατεβαίνετε την οδό Χάληδων για να φτάσετε στο Ενετικό Λιμάνι, στα μέσα του δρόμου και στην δεξιά πλευρά του, υπάρχει μια όμορφη πλατεία – κάτι σπάνιο στην πυκνοκατοικημένη Παλιά Πόλη των Χανίων – με μια γραφική μεγάλη εκκλησία στην πίσω πλευρά της.
Αυτή η μεγάλη εκκλησία είναι ο Καθεδρικός Ναός Τριμάρτυρη, η Μητρόπολη της πόλης των Χανίων. Η ωραία πλατεία μπροστά από την εκκλησία αποτελεί κέντρο της τοπικής δραστηριότητας, με πολλά μικρά ξενοδοχεία, καφέ και καταστήματα να βρίσκονται στην περιοχή, και είναι πολύ δημοφιλής τόσο στους ντόπιους, όσο και στους επισκέπτες κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.
Ο καθεδρικός ναός έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική που ξεχωρίζει. Είναι εμπνευσμένη από την Ενετική θρησκευτική αρχιτεκτονική. Ονομάζεται “Τριμάρτυρη” λόγω του ότι είναι τρίκλιτη βασιλική.
Ο καθεδρικός ναός είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου, στην οποία είναι αφιερωμένο το κεντρικό κλίτος της εκκλησίας. Το αριστερό κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιος Νικόλαο, προστάτη των ναυτικών. Και το δεξί κλίτος είναι αφιερωμένο στους Τρείς Ιεράρχες, τους αγίους προστάτες της εκπαίδευσης και του πολιτισμού.
Στην πλατεία μπροστά από την εκκλησία, στη δεξιά πλευρά της, βρίσκεται το άγαλμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα. Από την άλλη πλευρά της οδού Χάληδων, απέναντι από την πλατεία της Τριμάρτυρης, βρίσκεται ο Καθολικός Καθεδρικός Ναός των Χανίων, που είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Ο Μητροπολιτικός Καθεδρικός Ναός Τριμάρτυρη της πόλης των Χανίων είναι η εκκλησία – ορόσημο στο κέντρο της Παλιάς Πόλης των Χανίων. Μαζί με την όμορφη πλατεία μπροστά της, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή σημεία της πόλης.
Όταν επισκέπτεστε την πόλη των Χανίων, είναι πιθανό να βρείτε πολλούς ανθρώπους που απολαμβάνουν την πλατεία, τόσο επισκέπτες όσο και ντόπιους, καθώς ο καθεδρικός ναός είναι δημοφιλής στα νεαρά ζευγάρια με πολλά να κάνουν τον γάμο τους εκεί. Με την εξαιρετική του αρχιτεκτονική και την κεντρική του θέση, ο Καθεδρικός Ναός Τριμάρτυρη είναι μια εκκλησία και ένα σημείο της πόλης που πρέπει να επισκεφτείτε.
